ASEAN bị phụ thuộc nhập khẩu lương thực do chiến sự từ Nga

Đại dịch Covid-19, biến đổi khí hậu và xung đột Nga-Ukraine đã làm trầm trọng thêm tình trạng an ninh lương thực toàn cầu trong năm 2022…

Cuộc khủng hoảng hiện nay cho thấy sự phụ thuộc của nhiều quốc gia ASEAN vào nhập khẩu lương thực và thức ăn chăn nuôi, cũng như việc ASEAN thiếu chiến lược điều phối để sản xuất lương thực. ASEAN cần giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu để giảm tác động của những biến động thị trường toàn cầu đối với an ninh lương thực của khu vực.

Tình trạng mất an ninh lương thực đã làm nổi bật tính dễ bị tổn thương của ASEAN đối với sự gián đoạn trong nhập khẩu thực phẩm. Một số nước đang ưu tiên sản xuất nội địa hóa và chuỗi cung ứng ngắn hơn, đáng tin cậy hơn. Ban Thư ký ASEAN ước tính ASEAN đã nhập khẩu 61 tỷ USD hàng hóa nông nghiệp từ bên ngoài ASEAN trong năm 2020. Các quốc gia ASEAN là một trong những nhà nhập khẩu lúa mì lớn nhất thế giới và nhập khẩu một lượng đáng kể đậu tương và ngô.

Điều này phản ánh việc sản xuất thực phẩm chính của ASEAN không đủ. Các quốc gia thành viên ASEAN có sự khác biệt lớn về năng lực sản xuất gạo, lúa mì, đậu tương, ngô, dầu thực vật và chăn nuôi. Năm 2020, ASEAN sản xuất được 46 triệu tấn ngô, 735.000 tấn đậu tương và 113.400 tấn lúa mì. Sản lượng ngô của ASEAN đáp ứng khoảng 75% nhu cầu của khu vực vì sản lượng tương đối thấp so với các nước xuất khẩu ngô lớn ở Bắc Mỹ, Nam Mỹ và châu Âu.

ASEAN sản xuất ít hơn 1/10 nhu cầu đậu tương của mình. Sản xuất đậu tương của ASEAN tập trung ở Indonesia, Myanmar, Việt Nam, Campuchia và Thái Lan. Từ năm 2018-2019, các nước thành viên ASEAN đã nhập khẩu khoảng 7,5 triệu tấn đậu tương để làm thức ăn gia súc và thực phẩm. Đậu nành có giá trị USD lớn nhất so với bất kỳ loại thực phẩm nhập khẩu nào của ASEAN và nhập khẩu vượt quá sản xuất địa phương với tỷ lệ 10:1.

ASEAN chiếm 15% nhập khẩu lúa mì toàn cầu trong năm 2021. Nhập khẩu lúa mì vượt quá sản lượng ở ASEAN với tỷ lệ khổng lồ là 244:1. Phần lớn lúa mì nhập khẩu là từ Ukraine, do đó, xung đột Nga-Ukraine đã làm gián đoạn hoạt động xuất khẩu lúa mì sang Đông Nam Á và khiến giá tăng đột biến.

Gạo là lương thực chính duy nhất mà ASEAN sản xuất thặng dư. Năm 2020, ASEAN trồng 48 triệu ha lúa, thu hoạch được 191 triệu tấn gạo. Sản xuất lúa gạo chiếm khoảng 66% tổng diện tích đất canh tác ở ASEAN. Nhưng nhiều nước ASEAN vẫn là nước nhập khẩu gạo lớn, trong đó Indonesia và Philippines nhập khẩu nhiều nhất.

Trong năm 2020, các nước ASEAN đã nhập khẩu 76,5% lượng gạo của họ từ các nước thành viên ASEAN khác. Các nước ASEAN rõ ràng cần làm việc cùng nhau và phát triển một chiến lược phối hợp để giảm sự phụ thuộc của khu vực vào nhập khẩu lương thực. Tăng sản lượng gạo có thể cho phép khu vực trở thành nhà xuất khẩu gạo ròng, củng cố vị thế của mình trong bối cảnh một cuộc khủng hoảng an ninh lương thực khác.

Một sáng kiến toàn ASEAN có nguồn lực tốt có thể tăng khả năng phục hồi nguồn cung lúa mì, đậu tương và ngô của khu vực. Điều này sẽ cho phép ASEAN tận dụng đa dạng sinh học và các loài thực vật bản địa chưa được sử dụng để giảm sự phụ thuộc vào các loại cây lương thực và thực phẩm nhập khẩu.

Theo Hải quan Online

Bài đọc thêm: