Kết Quả Xác Minh Vụ 30 Lô Sầu Riêng Nhiễm Cadimi

Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật – Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (NN&PTNT) cho biết, qua kiểm tra tất cả các mẫu từ đất, nước, phân bón, hóa chất… liên quan đến các lô sầu riêng phía Trung Quốc cảnh báo, cơ quan chuyên môn của Cục không phát hiện mẫu nào vượt dư lượng chất cadimi.

Việc Cục Bảo vệ Thực vật khẳng định không phát hiện dư lượng cadimi vượt ngưỡng trong các lô sầu riêng bị Trung Quốc cảnh báo là một thông tin tích cực cho ngành hàng xuất khẩu trái cây chủ lực này. Kết quả này chứng minh sự nỗ lực của cơ quan chức năng trong việc kiểm soát an toàn thực phẩm, đồng thời gỡ bỏ mối lo ngại cho người tiêu dùng trong và ngoài nước.

Tuy nhiên, để đảm bảo thị trường xuất khẩu sầu riêng được ổn định và phát triển bền vững, Việt Nam cần tiếp tục tăng cường hợp tác với Trung Quốc trong lĩnh vực kiểm dịch thực vật. Việc đối thoại, trao đổi thông tin minh bạch, kịp thời sẽ giúp hai bên hiểu rõ hơn về tiêu chuẩn, quy định của nhau, từ đó tháo gỡ những vướng mắc phát sinh trong quá trình giao thương.

Bên cạnh đó, Bộ NN&PTNT cũng cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin về kết quả kiểm tra dư lượng cadimi trong sầu riêng đến người dân, doanh nghiệp và đặc biệt là các thị trường xuất khẩu. Điều này góp phần củng cố niềm tin của đối tác quốc tế vào chất lượng nông sản Việt Nam, đồng thời khẳng định vị thế của sầu riêng Việt trên thị trường thế giới.

Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, việc đảm bảo an toàn thực phẩm là yêu cầu bắt buộc đối với các mặt hàng nông sản xuất khẩu. Việt Nam cần tiếp tục nỗ lực hoàn thiện hệ thống quản lý chất lượng, nâng cao năng lực kiểm nghiệm, kiểm dịch thực vật để giữ vững uy tín và thương hiệu nông sản Việt trên thị trường quốc tế.

Vụ việc sầu riêng bị Trung Quốc cảnh báo về dư lượng cadimi, dù kết quả kiểm nghiệm cho thấy không vượt ngưỡng, cũng là hồi chuông cảnh tỉnh cho ngành nông nghiệp Việt Nam nói chung và ngành hàng sầu riêng nói riêng. Để tránh lặp lại những sự việc tương tự trong tương lai, cần tập trung vào một số giải pháp căn cơ như sau:

1. Nâng cao nhận thức và trách nhiệm của người sản xuất:

• Tăng cường công tác tuyên truyền, tập huấn cho nông dân về thực hành nông nghiệp tốt (GAP), sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đúng cách, an toàn, truy xuất nguồn gốc rõ ràng.
• Xây dựng và nhân rộng các mô hình sản xuất sầu riêng theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP…
• Khuyến khích người dân, doanh nghiệp tham gia vào các chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sầu riêng có chứng nhận chất lượng.

2. Hoàn thiện hệ thống kiểm soát chất lượng từ gốc:

• Đầu tư trang thiết bị, nâng cao năng lực cho hệ thống kiểm nghiệm, kiểm dịch thực vật từ trung ương đến địa phương.
• Áp dụng công nghệ thông tin trong quản lý vùng trồng, mã số vùng trồng, truy xuất nguồn gốc sản phẩm.
• Thực hiện nghiêm việc kiểm tra, giám sát việc sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật tại các vùng trồng sầu riêng.

3. Tăng cường hợp tác quốc tế:

• Chủ động trao đổi thông tin, chia sẻ kinh nghiệm với các nước về tiêu chuẩn, quy định an toàn thực phẩm đối với sầu riêng.
• Hợp tác nghiên cứu khoa học, chuyển giao công nghệ trong lĩnh vực sản xuất, bảo quản, chế biến sầu riêng.
• Xây dựng thương hiệu sầu riêng Việt Nam uy tín, chất lượng trên thị trường quốc tế.

Đánh Giá Kết Quả Và Định Hướng Phát Triển

Vụ việc Trung Quốc cảnh báo 30 lô sầu riêng Việt Nam vượt dư lượng cadimi đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh cho ngành hàng xuất khẩu chủ lực này. Thông tin này khiến nhiều người trồng sầu riêng lo lắng, đồng thời dấy lên nghi ngại về chất lượng phân bón DAP nhập khẩu từ Hàn Quốc – loại phân bón từng bị cảnh báo vượt dư lượng cadimi và bị thu hồi vào năm ngoái.

Lo ngại của người trồng sầu riêng về phân bón DAP nhiễm cadimi là hoàn toàn có cơ sở. Bởi lẽ, cadimi là kim loại nặng, nếu tích tụ trong đất và nông sản sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người. Việc sử dụng phân bón không rõ nguồn gốc, kém chất lượng tiềm ẩn nguy cơ nhiễm cadimi cho sầu riêng, gây ảnh hưởng đến uy tín, thương hiệu sầu riêng Việt Nam. Để giải quyết vấn đề này, cần có sự vào cuộc quyết liệt của các cơ quan chức năng:

• Tăng cường kiểm tra, giám sát chặt chẽ chất lượng phân bón nhập khẩu, sản xuất trong nước, kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
• Hỗ trợ người dân tiếp cận nguồn phân bón đảm bảo chất lượng, an toàn với giá cả hợp lý.
• Đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao và ứng dụng các giải pháp kỹ thuật tiên tiến trong sản xuất phân bón hữu cơ, phân bón sinh học, giảm thiểu sự phụ thuộc vào phân bón hóa học.

Trong bối cảnh đó, vấn đề đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm cho sầu riêng xuất khẩu càng trở nên cấp thiết. Tại Hội nghị sản xuất và xuất khẩu sầu riêng bền vững diễn ra vào ngày 10/5, lãnh đạo Cục Bảo vệ thực vật cho biết, cả nước hiện có 708 mã số vùng trồng và 168 mã số cơ sở đóng gói sầu riêng tươi được cấp. Mặc dù giá trị xuất khẩu sầu riêng của Việt Nam ngày càng tăng, nhưng bài toán đặt ra cho ngành hàng là làm sao đáp ứng đủ sản lượng cung ứng, đồng thời đảm bảo chất lượng và an toàn vệ sinh sản phẩm một cách bền vững, đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe từ thị trường quốc tế, đặc biệt là những thị trường tiềm năng như Trung Quốc. Cục Bảo vệ Thực vật đã đưa ra cảnh báo về việc cần thiết phải thực hiện ngay lập tức các biện pháp khắc phục, đặc biệt là siết chặt công tác kiểm dịch thực vật và kiểm soát an toàn vệ sinh thực phẩm đối với trái sầu riêng.

Nguyên nhân xuất phát từ việc sầu riêng Việt Nam liên tục gặp vướng mắc về vấn đề dư lượng thuốc bảo vệ thực vật khi xuất khẩu sang các thị trường quốc tế, đặc biệt là thị trường Trung Quốc. Điều này không chỉ gây thiệt hại về kinh tế cho các doanh nghiệp xuất khẩu, ảnh hưởng đến uy tín của ngành hàng sầu riêng Việt Nam mà còn có nguy cơ khiến các thị trường nhập khẩu, đặc biệt là thị trường tỷ dân, xem xét áp dụng các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn, thậm chí là tạm dừng nhập khẩu sầu riêng từ Việt Nam.

Thực tế cho thấy, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu sầu riêng lớn nhất của Việt Nam. Theo số liệu từ Bộ NN&PTNT, chỉ trong quý I năm 2023, Việt Nam đã xuất khẩu gần 57.000 tấn sầu riêng, thu về 253 triệu USD, tăng 42% về lượng và tăng 63,7% về giá trị so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, Trung Quốc chiếm đến 90% tổng giá trị xuất khẩu sầu riêng.
Điều này cho thấy, việc đảm bảo chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm cho sầu riêng xuất khẩu là vô cùng quan trọng, không chỉ giúp duy trì thị trường hiện có mà còn tạo điều kiện thuận lợi để ngành hàng sầu riêng Việt Nam tiếp cận và mở rộng sang các thị trường khó tính khác trên thế giới.

Từ trường hợp sầu riêng bị cảnh báo về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, có thể thấy rõ ngành nông nghiệp Việt Nam, đặc biệt là các ngành hàng xuất khẩu chủ lực, đang đứng trước những thách thức lớn về vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm. Mặc dù Việt Nam đã đạt được những thành tựu nhất định trong việc nâng cao chất lượng nông sản, đáp ứng yêu cầu của một số thị trường khó tính, nhưng vẫn còn nhiều tồn tại, hạn chế cần khắc phục:

1. Hệ thống kiểm soát chất lượng còn yếu kém:

Công tác thanh tra, kiểm tra việc tuân thủ quy định về an toàn thực phẩm từ khâu sản xuất đến tiêu thụ còn nhiều bất cập.
Việc truy xuất nguồn gốc nông sản chưa được thực hiện hiệu quả, gây khó khăn trong việc kiểm soát và xử lý khi xảy ra sự cố về an toàn thực phẩm.
Hệ thống phòng thí nghiệm kiểm nghiệm, phân tích chất lượng nông sản chưa đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của thị trường quốc tế.

2. Nhận thức, trách nhiệm của một bộ phận người sản xuất, doanh nghiệp còn hạn chế:

Nhiều nông dân vẫn chưa ý thức đầy đủ về việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, phân bón hóa học theo đúng quy định, dẫn đến tình trạng dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong nông sản vượt ngưỡng cho phép. Một số doanh nghiệp vì lợi nhuận trước mắt đã lơ la, gian dối trong việc kiểm soát chất lượng, nguồn gốc sản phẩm. Để giải quyết những thách thức nêu trên, cần tập trung vào một số giải pháp căn cơ sau:

• Hoàn thiện hệ thống pháp luật, chính sách: Xây dựng, ban hành đầy đủ các quy định, tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm trong nông nghiệp, chế tài xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm.
• Nâng cao năng lực hệ thống quản lý chất lượng: Tăng cường đầu tư cho hệ thống kiểm nghiệm, kiểm dịch; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong truy xuất nguồn gốc nông sản.
• Tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức: Tổ chức các chương trình đào tạo, tập huấn cho nông dân về thực hành sản xuất nông nghiệp tốt (GAP), sử dụng thuốc bảo vệ thực vật an toàn, hiệu quả.
• Thúc đẩy liên kết chuỗi giá trị: Khuyến khích hình thành các chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản an toàn, minh bạch, có trách nhiệm.