Nhu cầu đối với thủy sản và các sản phẩm nuôi trồng tăng nhanh đã khiến thủy sản trở thành loại protein động vật được giao dịch nhiều nhất trên thế giới, với giá trị giao dịch là 164 tỷ USD (155,8 tỷ euro) vào năm 2021, tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là hơn 2,4% vào năm 2021.

Báo cáo Bản đồ Thế giới Thủy sản năm 2021 cho thấy, gần một nửa kim ngạch thương mại năm ngoái đến từ Liên minh châu Âu, Hoa Kỳ và Trung Quốc, những nước có tổng kim ngạch nhập khẩu vượt quá 80 tỷ USD (76 tỷ Euro). Theo phân tích, vào năm 2021, thương mại thủy sản gấp khoảng 3,6 lần thương mại thịt bò (loại đạm động vật lớn thứ hai), gấp 5 lần thương mại toàn cầu về thịt lợn và 8 lần thương mại gia cầm. Nó cũng xác nhận hơn 55 luồng thương mại trị giá trên 400 triệu USD (380 triệu €) mỗi năm và 19 luồng thương mại khác có giá trị từ 200 triệu đến 400 triệu euro (190 triệu € và 380 triệu €) mỗi dòng.

“Các nước đang phát triển đóng một vai trò quan trọng trong xuất khẩu thủy sản, chiếm 7 trong số 10 nhà xuất khẩu hàng đầu, và các nước phát triển ngày càng phụ thuộc vào các nước đang phát triển để nhập khẩu các loài có giá trị, đặc biệt là tôm từ Ấn Độ và Ecuador và cá hồi từ Chile,” Theo nhà phân tích Roman Sharma, nhà phân tích thủy sản của Rabobank, người đồng tác giả bản đồ với Goryan Nikolik, Nhà phân tích thủy sản cao cấp của Rabobank.

Rabobank cho biết, thương mại thủy sản từ Na Uy sang EU-27 cùng với Vương quốc Anh tiếp tục là dòng thương mại có giá trị nhất trong ngành, trị giá hơn 8,7 tỷ USD (8,3 tỷ euro) và chủ yếu là cá hồi nuôi. Ở vị trí thứ hai là thương mại từ Canada sang Hoa Kỳ trị giá 5 tỷ USD (4,8 tỷ euro), chủ yếu là động vật giáp xác (trừ tôm) với 3,34 tỷ USD (3,2 tỷ euro). Tiếp theo là xuất khẩu thủy sản của Ấn Độ 3,3 tỷ USD (3,1 tỷ euro), chủ yếu thông qua việc bán tôm thẻ chân trắng nuôi, chiếm 80% xuất khẩu thủy sản của Ấn Độ sang thị trường Mỹ.

Rabobank cho biết EU-27 cộng với Vương quốc Anh vẫn là thị trường thủy sản lớn nhất thế giới tính theo giá trị, nhập khẩu sản phẩm trị giá hơn 34 tỷ USD (32,2 tỷ Euro) vào năm ngoái. Kể từ năm 2013, giá trị của thị trường này đã tăng trung bình 2% mỗi năm.

Nhập khẩu thủy sản của Hoa Kỳ đạt tổng trị giá 28,1 tỷ USD (26,7 tỷ euro) vào năm 2021, tăng 8,6 tỷ USD (8,2 tỷ euro) so với năm 2016, với tốc độ CAGR là 6%. Nhập khẩu dẫn đầu là tôm, cá hồi, cua và tôm hùm, chiếm 91% tổng giá trị cung ứng.

Nhập khẩu thủy sản của Trung Quốc trị giá 17,2 tỷ USD (16,3 tỷ Euro), theo Rabobank. Từ năm 2013 đến năm 2021, khối lượng nhập khẩu thủy sản của Trung Quốc tăng trung bình 4,4%, trong khi giá trị nhập khẩu tăng 10,1% mỗi năm, cho thấy sự chuyển dịch trong nhu cầu đối với các loại thủy sản đắt tiền hơn.

Theo nghiên cứu của Rabobank, bên ngoài Trung Quốc đang có xu hướng toàn cầu đối với hải sản đắt tiền hơn, cho thấy đại dịch COVID-19 đã làm trầm trọng thêm nhu cầu đối với các loài như tôm và cá hồi. Xu hướng này cũng được chứng minh bằng sự phục hồi mạnh mẽ trong nhập khẩu vào năm 2021 sau khi bị phong toả và hạn chế do COVID-19, Rabobank cho biết, với sự tăng trưởng được thúc đẩy bởi nhu cầu đối với tôm, bột cá, cua và cá hồi, tất cả đều đạt con số thấp nhất hai con số trên cơ sở hàng năm.

Nikolik cho biết: “Trong thời gian đại dịch xảy ra, chúng tôi đã chứng kiến ​​các loại protein có giá trị cao hơn như thịt bò, tôm và cá hồi vượt trội so với các loại protein khác, với mức tăng trưởng giá trị thương mại hàng năm lần lượt là 16%, 17% và 20%”. “Chúng tôi cũng đang chứng kiến ​​mức giá cao chưa từng có đối với nhiều loại thủy sản do những thách thức trong thương mại quốc tế như chi phí vận tải và năng lượng tăng và các hạn chế đang diễn ra ở Trung Quốc”.

Tuy nhiên, Nicolik cho biết dữ liệu mới nhất cho thấy, tác động lên nhu cầu thủy sản có thể là đáng kể, đặc biệt nếu suy thoái kinh tế trầm trọng hơn vào nửa cuối năm 2022 hoặc 2023. Điều này có thể ảnh hưởng đến giá thị trường đối với thủy sản và chi phí thương mại.

Cả Sharma và Nikolic đều cho biết họ kỳ vọng nhu cầu về hải sản bền vững và có lợi cho sức khỏe sẽ tiếp tục thúc đẩy doanh số thương mại các loài có giá trị trong vài năm tới.

Theo VASEP

Bài đọc thêm

1. Nguy cơ lạm phát toàn cầu vì Trung Quốc
2. Việt Nam – EU: Thông qua EVIPA và tháo gỡ “thẻ vàng” thuỷ sản
3. Trung Quốc tăng mạnh nhập khẩu thủy sản, sản lượng Việt đứng thứ 4